Znamenitosti Banja Luke

Banj brdo

Banj brdo (ranije Šehitluci) je najpoznatije banjalučko izletište.
Nalazi se na južnoj strani grada i odande se pruža panoramski pogled na grad.
Nalazi se na 431 metar nadmorske visine.
Izletište je bogato šumom, stazama za šetnju i planinarenje, izvorima vode kao i uređenim mjestima za odmor.
Na njemu se nalazi i monumentalni spomenik palim Krajišnicima.
Njegov vrh je udaljen svega 5 km od centra Banjaluke.
Stari naziv ovog izletišta bio je Šehitluci.
Na starim austro-ugarskim kartama navodi se samo visina kote bez ikakvog imena.
Stari se naziv odomaćio od 1933. kada je na brdu podignuta mala piramida u spomen na poginule muslimane (šehide) u borbama protiv Austro-Ugarske krajem 19. veka.

Banski dvor

Banski dvor je kulturni centar u Banjaluci.
Izgrađen je u periodu 1931-32, godine, kao sedište bana Vrbaske banovine Kraljevine Jugoslavije.
Do rekonstrukcije Palate Republike Srpske, 2008. godine, služio je i kao sedište Predsednika Republike Srpske.

Carska kuća

Jedan od prvih velikih objekata, koji je Austrija sagradila bila je zgrada vojne komande. U narodu je postala poznata kao Carska kuća, jer je reprezentovala moć austrijske imperije.

Tokom vremena mijenjala je namjene. Uglavnom je služila kao kasarna, a od 1974. godine koristi se kao Arhiv, prvo Bosanske Krajine, a sada Republike Srpske.

Zanimljivo je da je ovo zgrada koja je najduže u javnoj upotrebi u Bosni i Hercegovini, preko 120 godina je u funkciji državne uprave.

Gospodska ulica

Krajem 19. vijeka u Gospodskoj ulici (ulica Veselina Masleše) podignut je niz jednospratnih neorenesansnih zgrada, a kasnije i zgrada sa stilskim elementima secesije, namijenjenih trgovini i stanovanju.

Veći broj ovih objekata sačuvao se do danas i svojim bogatim ukrasima na vijencima oko prozora i balkona i sa dekorativnim tornjićima na uglovima čini reprezentativnu pješačku zonu u središtu grada.

Muzej Republike Srpske

Na inicijativu Bana Vrbaske Banovine Svetislava Tise Milosavljevića 26. septembra 1930. godine osnovan je Muzej Vrbaske Banovine.

Prvi direktor Muzeja bio je Spiridon Špiro Bocarić, akademski slikar.

U svojoj istoriji Muzej je menjao nazive (Muzej Vrbaske Banovine, Državni etnografski muzej Bosanske Krajine, Narodni muzej, Muzej Bosanske Krajine), da bi Odlukom Vlade Republike Srpske 14. novembra 1992. godine bio preimenovan u Muzej Republike Srpske i proglašen centralnom ustanovom zaštite pokretnih kulturnih dobara.

Od 1982. godine Muzej je smešten u dijelu objekta Doma radničke solidarnosti, u istoj zgradi sa Narodnom i univerzitetskom bibliotekom Republike Srpske i Dječijim pozorištem Republike Srpske. Od ukupnog prostora u kojem je Muzej smješten, Stalna izložbena postavka zauzima najveći deo prostora.

Narodno pozorište Republike Srpske

Narodno pozorište Republike Srpske u Banjoj Luci je osnovano 02.09.1930. godine kao "Narodno pozorište Vrbaske banovine" (kasnije kao "Narodno pozorište Bosanske Krajine") i od tada je važan nosilac razvoja dramske umjetnosti u gradu, a i celoj regiji.

Najveće zasluge za nastanak ovog pozorišta pripadaju prvom banu Vrbaske banovine, gospodinu Svetislavu Milosavljeviću, ličnosti koja je svojom vizijom i energijom postavila temelje modernoj Banjoj Luci.

Svečana premijera u pozorištu, uz govore samog bana i visokih uzvanika, održana je 18. oktobra 1930. godine, a na repertoaru su bili Nušićev "Hadži Loja", "Hej Slaveni" i Švabićev "Povratak".

Zlatni period pozorišta je trajao sve do kraja šezdesetih, odnosno do zemljotresa koji je pogodio Banjaluku.

Posle toga nastupa period stagnacije, koji se, evo, po prirodnom zakonu uspona i padova, završio pre neku godinu.

U pozorišnim projektima koje je izvodilo Narodno pozorište Republike Srpska, gostovali su kao suradnici mnogi reditelji iz Beograda, Novog Sada, Niša, domaći i strani umjetnici, glumci, pjevači, scenografi, kostimografi, pisci.

Posebno je važna saradnja sa domaćim dramskim piscima čija su djela izvođena na repertoaru pozorišta.

Park Mladen Stojanović

Park "Mladen Stojanović" spada u najljepša mjesta u gradu i izgrađen je još za vrijeme austrougarske vladavine na mjestu gde je nekad bila vojna bolnica.

Dobio je ime po narodnom heroju iz Drugog svjetskog rata Mladenu Stojanoviću, a danas ga većina Banjalučana koristi za odmor i rekreaciju.

Park treba da dobije novi izgled, jer je Strategijom razvoja grada Banjaluka predviđen projekat rekonstrukcije parka, ali usljed nedostatka novca za rekonstrukciju projekat je odložen do daljnjeg.

Prema tom projektu, park će dobiti jezero, pješačku ulicu, staze za trčanje, fontanu, česmu, vodeni zid, scenu i gledalište, kao i višenamjenski objekat.

Park Petar Kočić

Gradski park "Petar Kočić" izgrađen je 1931. godine i u početku je nosio naziv po Svetislavu Milosavljeviću Tisi.

Godinu dana kasnije, u parku je postavljen spomenik velikom srpskom književniku Petru Kočiću, pa je park dobio naziv po njemu.

U toku Drugog svetskog rata srušen je u potpunosti, da bi poslije rata bio obnovljen.

Rekonstrukcija parka "Petar Kočić" završena je 2006. godine, kada je park modernizovan i dobio je muzički paviljon.

U akciji "Biramo najljepši kutak u Republici Srpskoj", grad Banja Luka dobio je prvu nagradu za park "Petar Kočić", u kategoriji javnih površina.

Predsjednička palata

Palata predsednika RS, sagrađena je 1936. godine u vreme bana Svetislava Milosavljevića.

Od 2002. godine ova zgrada je na listi nacionalnih spomenika BiH, a odlukom Vlade RS dodeljena je na trajno korišćenje instituciji predsednika RS.

Sjedište predsednika RS je ranije bilo u zgradi Banskog dvora u Banjaluci. Nalazi se pored Banskog dvora.

Spomenik palim Krajišnicima

Spomenik palim Krajišnicima nalazi se na Banj brdu, iznad Banje Luke, izgrađen je 1961. godine i posvećen je Narodnooslobodilačkoj borbi naroda Bosanske krajine.

Spomenik je jedan od simobola Banja Luke i predstavlja jedan od najvećih spomenika posvećenih Narodnooslobodilačkoj borbi.

Udaljen je oko 5 kilometara od grada.

Zbog svojih dimenzija (visina 13, a dužina 24 metra) jedno je od prepoznatljivih obilježja grada, a sa njega se pruža jedan od najljepših pogleda na Banja Luku.

Spomenik je mauzolejskog tipa i izgrađen je od bijelog bračkog kamena.

Ima jedinstvenu formu, posebnu dinamiku i gledan iz daljine, djeluje kao "metak ispaljen u pravcu Bosanske krajine" (Kozare i Grmeča). Na pročelju spomenika, iznad ulaznih vrata, nalazi se figura nagog mladića koji u ruci drži zastavu. Na bokovima spomenika nalaze se reljefi koji u nizu slika prikazuju - okupaciju, zločine okupatora i domaćih izdajnika, ustanak i borbu protiv neprijatelja do konačne pobjede. Spomenik se veoma malo razlikuje od originalne makete, koju je autor izradio, i koja se nalazi u Galeriji "Antun Augustinčić" u Klanjecu u Hrvatskoj.

Unutrašnjost spomenika, na temu revolucionarne epopeje, oslikao je slikar Ismar Mujezinović, prema nacrtima svoga oca, Ismeta Mujezinovića poznatog jugoslovenskog i bosanskohercegovačkog slikara.

Trg Krajine

Ovo je centralni gradski trg i odlična polazna tačka za razgledanje grada.

Sa ovog trga možete krenuti u obilazak čuvene Banjalučke ulice - Gospodske ulice.

Tvrđava Kastel

U strogom centru grada, na obali rijeke Vrbas, nalazi se banjalučki Kastel, dobro očuvano vojno utvrđenje, unutar kojeg se i odvijao život vojnog naselja na gradskom području današnje Banja Luke. Postoji malo informacija o tome ko i kada je sagradio Kastel, ali po mnogim procjenama tvrđavu Kastel su najverovatnije sagradili Rimljani u 3. vijeku, iako neki nalazi tvrde da je tvrđava izgrađena kasnije, tj. u 9. vijeku nove ere.

Tvrđava je sa svih strana opasana kamenim zidinama, na kojima su podignute puškarnice i osmatračnice, što govori da je u prošlosti bila veoma snažno vojničko utvrđenje.

Geološke iskopine raznolikih predmeta i novca na području grada, kojim su se služili stari Rimljani, učvršćuju tezu da se na mestu tvrđave nalazilo rimsko vojničko naselje Castra. Smeštena u graničnom pojasu izmedu tadašnje Dalmacije i Panonije, Castra je pripadala Dalmaciji, kao njen najseverniji dio.

Vodeni park Aquana

Vodeni park Aquana se prostire na 38.000 metara kvadratnih i najveća je turistička i zabavna atrakcija ove vrste u Banjoj Luci i širem okruženju. Smješten je u neposrednoj blizini centra grada u banjalučkom naselju Borik.

U sastavu akvaparka nalaze se tri bazena: dječiji, plivački i bazen sa atrakcijama - tobogan dužine 100 metara, vodeni tok, vrtlog, fontane, masažna ležišta i masažni mlazevi, kao i velike zelene kaskade i površine sa prirodnim hladom.

Zgrada Vlade Republike Srpske

Administrativni centar Vlade Republike Srpske je objekat u Banjoj Luci izgrađen za potrebe smeštaja institucija Republike Srpske, prije svega Vlade.